Tabiri caizse “yatan öküze yem yok” atasözü, hareketsiz kalan, iş yapmayan, üretkenliği olmayan insanların kaderini özetleyen bir sözdür. Bu atasözü, Türkçe’nin yanı sıra diğer pek çok dilde de benzer bir anlam taşır.
Bu atasözü, özellikle çalışmadan para kazanmak isteyenlerin, iş yapmadan başarılı olacaklarını düşünenlerin ve kolay yoldan zengin olmak isteyenlerin başına gelebilecek durumları özetler. Eğer bir öküz yatıyorsa, ne kadar yem verirseniz verin, onun yararına olmayacaktır. Benzer şekilde, hareketsiz kalan bir insanın da ne kadar imkânlar sunulursa sunulsun, bu onun başarısını artırmayacaktır.
Atasözü, kişisel başarıya ulaşmak için çaba göstermenin, üretken olmanın, hareket halinde olmanın önemine vurgu yapar. Yalnızca çalışan, üreten ve hareket eden kişiler başarıya ulaşabilirler. Bu nedenle, ata sözü aynı zamanda insanları harekete geçirmek, çalışmalarına, üretkenliğe teşvik etmek amacıyla kullanılır.
Özellikle günümüzde, teknolojinin gelişmesiyle birlikte birçok kişi, kolay yoldan zengin olma hayaliyle hareketsiz kalıyor, üretkenliğini kaybediyor ve başarıya ulaşmanın yalnızca çalışarak mümkün olduğunu unutuyor. Bu nedenle, “yatan öküze yem yok” atasözü günümüzde de geçerli bir anlam taşır ve insanları üretken olmaya, çalışmaya, harekete geçmeye teşvik eder.
Sonuç olarak, “yatan öküze yem yok” atasözü, hareketsizliğin, üretkenliğin kaybının ve çalışmama alışkanlığının başarıya ulaşmayı engelleyeceğini vurgular. Bu nedenle, insanların üretken olmalarını, harekete geçmelerini, çaba göstermelerini ve çalışmalarını teşvik eder.
atasözünün diğer dillerdeki kullanımlarını ve açıklamaları:
İngilizce: “You can’t make bricks without straw” (Saman olmadan tuğla yapamazsın) – Bu atasözü, bir işi yapmak için gerekli olan malzemelerin olmaması durumunda başarısızlığa uğranacağını vurgular.
İspanyolca: “A caballo regalado no se le mira el diente” (Hediyeli atın dişine bakılmaz) – Bu atasözü, bir hediye aldığımızda onun eksiklerine bakmamamız gerektiğini, hediye almanın kıymetli olduğunu vurgular.
Fransızca: “À cheval donné on ne regarde pas les dents” (Hediye edilen atın dişine bakılmaz) – İspanyolca’daki atasözüne benzer bir anlama sahiptir.
Almanca: “Wer nicht arbeitet, soll auch nicht essen” (Çalışmayan yemek yemesin) – Bu atasözü, üretken olmadan başarılı olmanın mümkün olmadığını vurgular.
Rusça: “Терпение и труд всё перетрут” (Sabır ve çalışma her şeyi yener) – Bu atasözü, bir işin başarıyla tamamlanması için sabır ve çalışmanın gerekliliğine vurgu yapar.
İtalyanca: “Chi va piano, va sano e va lontano” (Yavaş giden sağlıklı ve uzun ömürlü olur) – Bu atasözü, bir işin yavaş ama istikrarlı bir şekilde yapılmasıyla başarıya ulaşılabileceğini vurgular.
Japonca: “継続は力なり” (Devam etmek güçtür) – Bu atasözü, bir işte devamlılığın güç ve önemli bir etken olduğunu vurgular.
Arapça: “الصبر مفتاح الفرج” (Sabır, başarı için anahtar) – Bu atasözü, bir işte sabrın önemli olduğunu ve başarı için anahtar olduğunu vurgular.
Çince: “功夫不负有心人” (Çalışma, istekli insanları asla boşa çıkarmaz) – Bu atasözü, bir işte çalışmanın ve çabanın, istekli insanları başarıya götüreceğini vurgular.
Portekizce: “Água mole em pedra dura, tanto bate até que fura” (Sert taşta yumuşak suyun gücü, nihayetinde onu deler) – Bu atasözü, istikrarlı bir şekilde çalışmanın ve sabretmenin, zorlu işlerin bile üstesinden gelmeye yeteceğini vurgular.
Yorumlar