“Yatsan sabah olur! Ölsen ele kalır!” Türk kültüründe yaygın bir atasözüdür ve birçok farklı bağlamda kullanılabilir. Genellikle, bir kişinin bir işi erteleme, tembellik etme veya vazgeçme eğiliminde olduğunda kullanılır. Bu atasözü, kişinin zaman kaybetmesi veya sorumluluklarını yerine getirmemesi durumunda yüzleşeceği sonuçları vurgular.
Bu atasözünün ilk kısmı “Yatsan sabah olur!” şeklindedir. Bu ifade, kişinin bir işi ertelemesi veya tembellik etmesi durumunda, zamanın ilerlemeye devam ettiğini ve sorumlulukların ertelenemeyeceğini anlatır. Yani, bir kişinin yapması gereken işleri ertelerse, zaman ilerlemeye devam eder ve yapması gereken işlerin miktarı artar. Bu sebeple, kişinin bir işi ertelemesi durumunda, yapması gereken işlerin daha da artacağını ve sorumlulukları yerine getirme konusunda daha da zorlanacağını anlatır.
İkinci kısım ise “Ölsen ele kalır!” şeklindedir. Bu ifade, bir kişinin bir işi vazgeçmesi veya yerine getirmemesi durumunda karşılaşabileceği sonuçları vurgular. Özellikle de, kişinin bu görevi yerine getirmediği takdirde, ileride sorunlarla karşılaşacağını ve bu sorunların hafife alınamayacak kadar büyük olabileceğini ifade eder. Bu sebeple, kişinin sorumluluklarını yerine getirerek, kendisine gelecekte bir güvence sağlayabileceği anlatılır.
Bu atasözü, genellikle kişilerin sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiği durumlarda kullanılır. Örneğin, bir öğrencinin ders çalışmak için vakit ayırmaması ve sınav zamanında başarısız olması durumunda, “Yatsan sabah olur! Ölsen ele kalır!” denilebilir. Ayrıca, bir iş sahibinin önemli bir görevi yerine getirmemesi durumunda da, bu atasözü kullanılabilir. Bu sebeple, kişinin görevlerini yerine getirmesi gerektiği durumlarda bu atasözü hatırlatıcı bir etki yaratabilir.
atasözünün diğer dillerdeki kullanımlarını ve açıklamaları:
İngilizce: “Procrastination is the thief of time.” Bu ifade, “Erteleme zamanın hırsızıdır.” şeklinde çevrilebilir. Bu atasözü, kişinin yapması gereken işleri sürekli ertelemesi durumunda, zamanın kaybedileceği ve sonunda bu kişinin yapması gereken işleri yetiştiremeyeceği anlatılır.
İspanyolca: “No dejes para mañana lo que puedas hacer hoy.” Bu atasözü “Yarına bırakma, bugün yapabilirsin” şeklinde çevrilebilir. Bu atasözü de bir kişinin ertelediği işlerin biriktikçe zaman kaybına neden olduğunu ve sorumlulukların yerine getirilmesi gerektiğini vurgular.
Fransızca: “Le temps perdu ne se rattrape jamais.” Bu ifade “Kaybedilen zaman asla geri kazanılamaz” şeklinde çevrilebilir. Bu atasözü, bir kişinin bir işi ertelemesi durumunda, kaybedilen zamanın bir daha geri kazanılamayacağını ve bu nedenle sorumlulukların yerine getirilmesi gerektiğini anlatır.
Almanca: “Was du heute kannst besorgen, das verschiebe nicht auf morgen.” Bu atasözü “Bugün yapabileceğin işi yarına bırakma.” şeklinde çevrilebilir. Bu atasözü de bir kişinin sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiği ve ertelemenin zaman kaybına neden olduğu anlatılır.
Rusça: “Нельзя откладывать на завтра то, что можно сделать сегодня.” Bu ifade “Bugün yapabileceğin işi yarına bırakma.” şeklinde çevrilebilir. Bu atasözü de bir kişinin sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiği ve ertelemenin zaman kaybına neden olduğu anlatılır.
Arapça: “ما عساك تدرك الفرص إذا ضاعت” Bu atasözü “Fırsatı kaçırdığında geri gelmez” şeklinde çevrilebilir. Bu atasözü, bir kişinin bir işi ertelemesi durumunda, fırsatın kaçacağını ve bu nedenle sorumlulukların yerine getirilmesi gerektiğini anlatır.
İtalyanca: “Non lasciare a domani quello che puoi fare oggi.” Bu atasözü “Bugün yapabileceğin işi yarına bırakma.” şeklinde çevrilebilir. Bu atasözü de bir kişinin sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiği veertelemenin zaman kaybına neden olduğu anlatılır.
Çince: “机不可失，时不再来.” Bu atasözü “Fırsat kaçırılmaz, zaman geri gelmez” şeklinde çevrilebilir. Bu atasözü de bir kişinin bir işi ertelemesi durumunda, fırsatın kaçacağını ve bu nedenle sorumlulukların yerine getirilmesi gerektiğini anlatır.
Portekizce: “Não deixes para amanhã o que podes fazer hoje.” Bu atasözü “Bugün yapabileceğin işi yarına bırakma.” şeklinde çevrilebilir. Bu atasözü de bir kişinin sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiği ve ertelemenin zaman kaybına neden olduğu anlatılır.
Japonca: “今日やらなければ、明日はもっとやらなければならない。” Bu atasözü “Bugün yapmazsan, yarın daha fazla yapmak zorunda kalacaksın.” şeklinde çevrilebilir. Bu atasözü de bir kişinin sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiği ve ertelemenin zaman kaybına neden olduğu anlatılır.
Yorumlar